آ.مین کلمه ای است که پیشینه ای قدیمی در ادیان مختلف دارد و هر جا سخن
از دعا و مناجاتی بوده سخن از آمین و طلب استجابت دعا بوده است
.
به گزارش سرویس اندیشه پایگاه اطلاع رسانی حج وابسته به بعثه مقام معظم
رهبری، واژه آمین از ریشه «ا ـ م ـ ن» به معنای اعتماد کردن، تصدیق نمودن،
امین پنداشتن و برطرف شدن ترس و نگرانی آمده و در اصطلاح به معنای در
خواست اجابت دعا از خداست. برخی واژهپژوهان آن را به صورتهای اَمین و
آمّین، با تشدید و بدون آن، به کار بردهاند. روشن نیست که این واژه در اصل
عربی بوده یا از واژههای دخیل است. شماری از مفسران آن را واژهای بیگانه
و اصل آن را عبری، سریانی یا مُعرّب کلمه «همین» در زبان فارسی
دانستهاند. در برابر، برخی آن را عربی و اسم فعل به معنای «اجابت کن» یا
از اسمای الهی و اصل آن را «یا امین» دانستهاند.
آمین گفتن پس از
دعا و نیز برخی موارد دیگر، در میان پیروان شرایع و ملل رایج بوده است. در
حدیثی آمده که حضرت ابراهیم(علیه السلام) هنگام دعای یکی از مؤمنان آمین
گفت. نیز نقل شده که هنگام نفرینکردن موسی(علیه السلام) به فرعون، فرشتگان
آمین گفتند. آیات 88-89 یونس/10 از نفرین حضرت موسی(علیه السلام) و اجابت
دعای دو نفر سخن گفته است: {رَبَّنَا اطمِس عَلَى أَموَالِهِم وَاشدُد
عَلَى قُلُوبِهِم فَلا یُؤمِنُوا حَتَّى یَرَوُا العَذَابَ الألِیمَ *
قَالَ قَد أُجِیبَت دَعوَتُکُمَا فَاستَقِیمَا}.
برخی مفسران
گفتهاند که در این ماجرا موسی (علیه السلام) دعا کرد و برادرش هارون آمین
گفت. این تفسیر در احادیث هم آمده است. پارهای منابع از کاربرد واژه
«آمین» به معنایی مشابه مفهوم واژه عربی آن در کتاب مقدس و اناجیل پس از
دعا یا نماز یا موارد دیگر گزارش دادهاند. در حدیثی از امام صادق(علیه
السلام) آمده که مسیحیان در نمازشان آمین میگفتهاند.
از مواردی که
گفتن آمین در متون اسلامی بسیار ترغیب شده، پس از دعاست و از این روی،
فقیهان شیعه و اهل سنت گفتن آن را پس از دعا مستحب شمردهاند. به روایتی،
پیامبر(صلی الله علیه و اله) پاداش دعاکننده و آمینگو را یکسان شمرده و
در حدیثی دیگر، ایشان دعای مؤمنان را هرگاه گرد هم آیند و برخی دعا کنند و
دیگران آمین گویند، مستجاب خوانده است. نیز نقل شده که آن حضرت به
دعاکنندهای توصیه فرمود که دعای خود را به آمین ختم کند.
در
ماجرای مباهله با مسیحیان نجران نیز پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) به
حضرت علی(علیه السلام)، حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و امام حسن و امام
حسین (علیهم السلام) سفارش فرمود که در پی دعای او آمین بگویند. در سیره
امام صادق(علیه السلام)آمده که هرگاه اندوهگین میشد، زنان و کودکان را گرد
آورده، از آنان میخواست پس از دعای او آمین بگویند.
بر پایه برخی
احادیث، پیامبر(صلی الله علیه و اله) و امامان(علیهم السلام) هنگام
دعاکردن خود یا دیگران آمین میگفتند. بنابر روایتی، پیامبر(صلی الله علیه
و اله) روزی بر منبر چند بار آمین گفت و در جواب پرسش اصحاب، آن را در
پاسخ به دعای جبرئیل دانست. بر پایه حدیثی دیگر، پس از آن که پیامبر
اکرم(صلی الله علیه و اله) ستمکاران بر رسول خدا(صلی الله علیه و اله) و
حضرت علی(علیه السلام) را نفرین کرد، هم پیامبر(صلی الله علیه و اله) و هم
علی(علیه السلام) آمین گفتند