مناسک عمره ازدیدگاه اهل سنت

مناسک عمره ازدیدگاه علمای اهل سنت (شافعی-حنفی)

مناسک عمره مفرده اهل سنت (حنفی – شافعی) پیش گفتار (واتموا الحج والعمره لله) زائران عزیز اهل سنت، اکنون که خداوند بزرگ توفیق تشرف جهت زیارت خانه خودش کعبه معظمه و زیارت مرقد منور پیامبر بزرگ اسلام حضرت محمد (ص) و اهل بیت پاک و اصحاب گرامیش را به شما عنایت کرده است، خدای را شکر کنید که آرزوی دیرینه شما را تحقق بخشید، شایسته است که هنگام حضور در مسجد الحرام و مسجد النبی(ص) دست دعا به سوی خدای بی نیاز برداشته و برای بستگان و کسانی که در تشرف شما سهمی داشته اند دعای خیر نموده، بویژه برای رهبر فقید انقلاب و موالی جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(رضوان الله علیه) و رهبر بزرگوار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت الله خامنه ای و همه شهیدان گلگون کفنی که استقلال و امنیت و عزت را برای مایه ارمغان آوردند. کتاب حاضر که با الهام از توصیه های رهبر بزرگوار انقلاب نسبت به حمایت از شئون معنوی زائران و حاجیان عزیز اهل سنت ایرانی و آموزش مناسک آنها تهیه شده، گام مبارکی است که با همتروحانی متعهد و مخلص اهل سنت جناب آخوند صلاح الدین گوکلانی مدیر حوزه علمیه ربانیه چنارلی استان گلستان و همکارشان آخوند قدیری جهت تعلیم مناسک عمره مفرده اهل سنت تدوین گشته و سه مفتی از علماء بزرگ اهل سنت شافعی کردستان و حنفی گلستان و سیستان و بلوچستان با نوشتن تفریظ بر آن صحت مطالب این کتاب را طبق فقه اهل سنت تائید کرده اند. در پایان سپاسگزاری خود را از مولفین و تقریظ نویسان و بویژه از نماینده مقام معظم رهبری در بعثه حج حضرت آیت الله محمدی ری شهری که امکان تالیف و چاپ و نشر این کتاب ارزشمند را فراهم نمودند، اعلام می داریم. محمد حسن زمانی مسئول واحد اهل سنت بعثه مقام معظم رهبری تفریظ دبیر شورای افتاء علمای شافعی سنندج و عضو مجلس خبرگان رهبری از کردستان، ماموستا سید شیخ الاسلام  تفریظ فقیه حنفی استان گلستان استاد آخوند حاج یار محمد نظری حوزه علمیه عرفانیه قره بلاغ: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم و من یعظم شعائر الله فانها من تقوی القلوب مناسک مصور اعمال عمره را که حاج صلاح الدین گوگلانی و حاج اسماعیل آخوند قدیری سعی و کوشش نموده بتحریر درآورده اند موافق شریعت اسلام حنفی مذهب بوده و مورد تایید می باشد موفقیت هر چه بیشتری برای مسلمانان از خداوند متعال خواهان و خواستارم.سرپرست و متصدی حوزه علمیه عرفانی قره بلاغ یار محمد نظری  تفریظ استاد حاج نور محمد آخوند طلائی، امام جمعه و مدیر و مدرس مدرسه علوم دینی اسلامیه شهرستان گنبد:  حضره الاخ استاذناالامجد و صدیقنا الاوحد الحاج و المعتمر الزمانی دام عزه مسئول واحد اهل السنه. بعد ان اقدم اجمل تحیاتی و اخلق دعواتی و اطیب تمنیانی. با تشکر و سپاسگذاری از مسئولین محترم حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری که جهت ارتقاء سطح بینش و آگاهی حجا و عمره گذاران تلاش می کنند بعرض میرسانند که کتاب عمره مفرده مصوره را مورد بررسی و مطالعه قرار دادم که تمام متون و مطالب آن مورد تایید اینجانب می باشد و بعد فلکم منا الشکر و من الله الاجر. اخوکم فی الله نور محمد الطلائی حاج آخوند طلائی اللهم صل علی محمد و علی آل محمد اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم  الحمد لله الذی جعل البیت العتیق مثابه للناس و امنا و صیر الطواف حوله لزائر به من العذاب حرزا و محبنا والصلوه والسلام علی رسوله الکریم و علی آله و اصحابه اجمعین.  واتموا الحج و العمره لله حج و عمره را برای خدا انجام دهید.قرآن کریم (تابعوا بین الحج و العمره فانهما یتقیان الفقر و الذنوب)پیامبر اکرم (ص)اعمال حج و عمره را پشت سر هم انجام دهید، بدرستی که حج و عمره فقر و گناهان را می زداید بسم الله الرحمن الرحیم مقدمه مولف:(یکی دیگر از وظائف مهم، قضیه آشنا کردن مردم است به مسائل حج، آدم بسیار می بیند که حج می روند و زحمت می کشند لکن مساله حج را نمی دانند.) حضرت امام خمینی (ره) هر ساله چندین نفر صالحان و مشتاقان از اقصی نقاط عالم اسلام برای تشرف به دیار عشق روانه سرزمین وحی الهی می شوند، آنانکه قدرت و توانائی حج را ندارند و نمی توانند در وقتی معین (ذی الحجه) برای حضور در مراسم پر شکوه و با عظمت عبادی اسلام راهی آن دیار شوند و کسانی که نمی توانند بعلت ضعف مالی و دیگر موانع حج انجام دهند، در تمام  ایام سال می توانند نوعی دیگر از اعمال که حج اصغر نام دارد، یعنی عمره مفرده را انجام دهند. حج و عمره از شعائر مهم اسلام و دارای خصوصیاتی منحصر به فرد است که با دیگر ارکان اسلام تفاوت دارد. حج و عمره عبادتی است اجتماعی که ارزنده ترین مساله آن پرورش و تقویت روح آدمی است و اهمیت و خصوصیت آن در تمم ابعاد زندگی انسان اثر می گذارد. اگر زائر بتواند هه احکام کلی و آداب آن را بنحو احسن انجام دهد، نه تنها به وظیفه اسلامی و دینی خود عمل نموده بلکه خداوند در قبال این عمل خالص و پاک اجر عظیم و ثواب وافر عنایت خواهد نمود.لازم بذکر است که اثرات مثبت این سفر بدست نخواهد آمد مگر آنکه فرامین شرع مقدس را با جان و دل پذیرا شده و افعال حج را بصورت صحیح انجام دهد. پس بر زائران گرامی لازم است که قبل از تشرف، احکام ومناسک حج و عمره را فرا گرفته و با علم و آگاهی بیشتر حج و عمره خود را انجام دهند و از میزبانی خداوند تبارک و تعالی بهره گیرند.این کتاب نیز احکام و مناسک عمره را بصورت مصور، بازگو می کند و این گامی است جهت تحقق بخشیدن به آرمان زائرین محترم ک خداوند سبحانه و تعالی از بندگان حقیر خود پذیرفته و راهنمایی خوب و مناسب برای پویندگان راه حق و حقیقت باشد.آخوند صلاح الدین کوکلانی  تعریف عمره عمره در لغت بمعنای (قصد مکانی معمور و آباد) است و در اصطلاح فقه عبارتست از: احرام، طواف کعبه و نماز طواف، سعی بین صفا و مروره و تراشدین و یا کوتاه کردن موی سر. انجام دادن عمره در مدت عمر یکبار لازم است، اما در فقه شافعی واجب، و در فقه حنفی سنت موکد میباشد. لیکن عمره ماه مبارک رمضان از عمره سایر ماههای سال اولی و افضل می باشد چون عمره رمضان برابر حج است. حتی در صحیح مسلم روایت شده که رسول اکرم(ص) می فرماید: (عمره رمضان برابر با حجی است که کسی بهمراه من انجام داده است.)  فرق بین عمره و حج مراسم عمره یا حج تقریبا مشترک است. ولی در تعداد اعمال و مناسک و زمان برگزاری آن فرق اساسی دارد. حج علاوه بر اعمال عمره چند عمل اختصاصی اضافه دارد مانند: وقوف در عرفات و مزدلفه و ایام منی و رمی جمرات، قربانی، جمع بین الصلاتین، خطبه، طواف القدوم و طواف الوداع، که در عمره وجود ندارد. عمره در تمام سال صحیح است بجز در پنج روز، روزهای نهم تا سیزدهم ذیحجه، که در این ایام انجام دادن عمره مکروه تحریمی می باشد. مگر آنکه پیش از این روزها احرام بسته باشد.  اقسام عمره:عمره بر دو قسم است: عمره مفرده و عمره تمتع.  عمره تمتع: کسانی که در ماههای حج (شوال، ذی القعده، 8 ذی الحجه) تمام اعمال عمره و یا اکثر آنرا انجام م یدهند و سپس از احرام بیرون می آیند و در همان سفر و همان سال قصد ادای حج را نیز داشته باشند عمره آنها (عمره تمتع) نامیده می شود. اما عمره مفرده را در هر وقت از سال می توان انجام داد. لازم بذکر است که اعمال عمره تمتع و مفرده فرقی ندارند، اما چون اعمال عمره در این ماههای سه گانه صورت گرفته جهت شکرانه ادای عمره و حج در یک سفر (دم الشکر) واجب می شود و یک قربانی باید در روز عید قربان ذبح کند. کسی که قصد ورود به شهر مکه را دارد واجب است با احرام وارد شود برای احرام هم باید نیت عمره یا حج داشته باشد (اگر وقت حج نیست واجب است برای عمره مفرده محرم شود) و بقیه اعمال آنرا بجای آورد.البته برای کسانی که داخل حل و اهل مکه هستند احرام واجب نمی باشد. اعمال عمره 1-1حرام2-    طواف کعبه3-    نماز طواف در مسجد الحرام4-    سعی بین صفا و مروه5-    حلق یا تقصیر  احرام، اولیه عمل الف- مکان بستن احرام:آندسته از زائرانی که قبل از اعمال عمره برای زیارت مرقد مطهر نبی اکرم (ص) روانه مدینه منوره می گردند و پس از زیارت و اقامت در مدینه شهر پیامبر گرامی اسلام قصد رفتن به مکه مکرمه را می نمایند در مسجد شجره که حدود 400 کیلومتری مکه است، لباس احرام پوشیده و محرم می شوند و جهت ادامه بقیه اعمال بسوی مکه حرکت می کنند.اما آنانی که مستقیما از فرودگاه جده وارد مکه مکرمه میشوند چون هنگام پرواز از میقات یا محدوده آن عبور می کنند لازم است در آن لحظه ها محرم باشندف لیکن بعلت مشقت در این عمل لازم است از فرودگاه محل پرواز خود در ایران محرم گردند. اما کسانی که در شهر مکه و اطراف آن یعنی در محدوده حرم می باشند و بخواهند عمره انجام دهند (مانند حاجیان ایرانی که هنگام حضور در عربستان دوست دارند علاوه بر انجام حج و عمره واجب خود، عمره مستحبی هم انجام دهند) به ادنی الحل برند و در آنجا محرم شوند و بهتر آنست که از مسجد تنعیم یا جعرانه محرم شوند. ب- کیفیت پوشیدن لباس احرام مردان باید لباسهای دوخته حتی لباس زیر و کوچک و کلاه و جوراب را از تن در آوردند و دو پارچه غیر دوخته و پاک را بر تن نمایندف که یکی را مانند لنگ بر کمر می پیچند ودیگر را بر شانه ها می اندازند. و بهتر است لباس احرام سفید باشد.لازم بذکر است که کفش محرم باید طوری باشد که بر آمدگی روی پ پوشیده نشود.بانوان میتوانند لباس دوخته تمیز و پاک بپوشند و بهتر است سفید باشد. اما لازم است صورت خود را نپوشانند.  ج- نیت زائر هنگامی که لباس احرام را می پوشد نیت کند که: احرام عمره را برای خشنودی خدا بجا آورد، و بهتر است نیت را بزبان آورده بگوید. (اللهم انی ارید العمره فیسرهالی و تقبلها منی نویت العمره و احرمت بها لله تعالی) یعنی: پروردگارا! من تصمیم عمره را دارم پس تو بر من آسان گردان و از من بپذیر. به عمره نیت می کنم و احرام می بندم به آن برای خوشنودی خداوند. د- تلبیه عمره کننده هنگامی که لباس احرام پوشید لازم است بعد از نیت بگوید: لبیک اللهم لبیک لا شریک لک لبیک ان الحمد والنعمه لک والملک لا شریک لک. یعنی: من در خدمت حاضرم پرودرگارا! من حاضرم، تو شریک نداری، من حاضرم، همه تعریفها برای تو مخصوص است و تمام نعمت ها و پادشاهی از آن توست. هـ - محرمات احرام (عملهای مموعه در حالت احرام) فرد زائر پس از پوشیدن لباس احرام و نیت کردن و گفتن تلبیه(محرم) می شود و باید تا پایان اعمال عمره از کارهایی که بر محرم حرام است پرهیز کند. از مجموع کارهای حرام که بعضی از آنان مختص مردان و بعضی مختص زنان و بعضی از آنها هم بر مرد محرم و هم بر زن محرم حرام می باشد:  اعمالی که هم بر مرد محرم و هم زن محرم حرام است. 11-    استعمال عطریات هر گونه که باشد.2-    رفث: بحث و گفتگوی جماع در حضور زنان 3-    فسوق: دروغ گفتن کلام فحش و هر نوع معاصی4-    جدال جنگ و جدل و برخورد نامناسب با حجاج5-    جماع و مقدمات آن مانند بوسه و غیره6-    مالیدن روغن بر بدن7-    کوتاه کردن و تراشیدن موی بدن خود یا دیگران از هر کجا که باشد.8-    گرفتن ناخن.9-    حنا زدن موی سر یا ریش و یا سایر اعضای بدن.10- کشتن جانوری که در بدن ساکن می شوند.11- کشتن و گرفتن ملخ و امثال آن.12- شکار حیوانات صحرائی و همکاری با شکارچی13- کندن درخت و یا گیاهی که در محدوده حرم روئیده باشد برای محرم و غیر محرم عمومیت دارد.  آنچه که فقط بر مردان محرم حرام است 11-    پوشیدن لباس دوخته2-    پوشیدن چیزی که روی پا را بگیرد.3-    پوشاندن سر.  آنچه بر زنان محرم حرام است. فقط پوشاندن روی خود با نقاب و روی بند.البته در صورت ضرورت و نجات از نگاه نامحرمی که میخواهد نگاه کند می تواند موقت از نقابی که با صورت فاصل دارد استفاده کند و سپس بردارد. 2- طواف، دومین عمل عمره دومین عمل عمره طواف خانه خدا است. کسی که برای انجام عمره محرم می گردد و وارد مکه و مسجد الحرام می شود باید به نیت طواف هفت مرتبه دور خانه کعبه بگردد که هر دور را یک (شوط) می نامند.چون قبلا بیان شده که:  نیت فرض است و طواف بدون نیت صحیح نیست بهتر است چنین نیت نماید.  اللهم انی ارید طواف بیتک الحرام سبعه اشواط لطواف العمره فیسرلی و تقبله منی یعنی: بار الها، من اراده کردم طواف خانه کعبه را هفت مرتبه برای طواف عمره، خدایا بر من آسان فرما و از من بپذیر  چگونگی انجام طواف و احکام آن انسان قبل از شروع طواف رو به روی حجر الاسود بایستد(موازی حجر الاسود خطی مشکی روی زمین کشیده شده است) و دو دست را به اندازه تکبیر تحریمه بلند کند و در صورت عدم ازدحام این دعا را بخواند: بسم الله الله اکبر لا اله الا الله و الله اکبر و لله الحمد و الصلا و السلام علی رسو الله اللهم ایمانا بک و تصدیقا بکتابک و وفاء بعهدک و اتباعا لسنه نبیک محمد صلیالله علیه و سلم. یعنی: شروع می کنم بنام خداوند، خداوند از همه برتر است، بجز او معبودی نیست، تمامستایش ها لایق اوست، درود و سلاماو بر پیامبر اکرم(ص) باید. پروردگارا! طواف میکنم از روی ایمان به تو تصدیق به کتاب تو و وفاداری به پیمان تو و به منظور پیروی از سنت پیامبرتحضرت محمد(ص). اما اگر این دعا را بلد نیست یا فراوانی جمعیت فرصت نمی دهد، بخواند.(بسم الله الله اکبر لا اله الله و الله اکبر و لله الحمد)و بهمین مقدار اکتفاء کند.  کیفیت استلام حجر الاسود سپس با دستها استلام بکند، مراد این است که کفهای هر دو دست را بر روی حجر الاسود نهاده و در میان آنها دهان خود را بر حجر بگذارد، و با آهستگی ببوسد که آواز بوسیدن در نیابد. اگر بسبب انبوه و ازدحام و دوری از حجر الاسواد قدرت این را نداشته باشد پس هر دو دست را تا برابر گوشها طوری بردارد که کفهایش بسوی حجر الاسود و پشت دستها بسوی چهره اش باشد و در این موقع تصور کند که گویی دستها بر روی حجر الاسود است. سپس تکبیر و تهلیل (بهمان نحوی که ذکر شد) گفته و هر دو دست را ببوسد، چنانچه بری بوسه زدن حج به لگد مال کردن زائران مبادرت ورزد گناهکار میشود چونکه بوسیدن حجرالاسود سنت است و ترک ایذاء واجب است. طواف از حجر الاسود شروع میشود در حالی که کعبه را در سمت چپ قرار داده است دور می زند.وقتی به موازی حجرالاسود رسید که از آنجا شروع کرده بود، در این حالت یک شوط انجام گرفته است، سپس ادامه می دهد تا هفت شوط انجام دهد هفت شوط گردش دور کعبه (یک طواف) بشمار می آید. برای هر شوط بلند کردن دستها و استلام آنها لازم است، بدین ترتیب جمعا هفت شوط و هشت مرتبه از دور هنگام ازدحام دستها را بلند کرده و بوسه زند، استلام حجر الاسود در صورت خلوت بودن در دفعه اول و آخر یعنی بار هشتم سنت موکده است. در حین طواف هر بار که به رکن بمانی (گوشه جنوبی کعبه) برسد مستحب است آنرا نیز استلام کنند، یعنی هر دو دست را بر او نهد و بوسه زند. اگر در اینجا ازدحام باشد اشاره نکند. بین رکن بمانی و حجرالاسود این دعا، از حضرت رسول اکرم(ص) مروری است. ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الاخره حسنه وقنا عذاب النار و ادخلنا الجنه مع الابرار، یا عزیز یا غفار، یا ارحم الراحمین. در تمام اوقات شبانه رو طواف جایز است حتی در اوقاتی که نماز مکروه است بجز وقت خطبه نماز جمعه و موقع اقامه نماز جماعت که در این دو وقت طواف مکروه است. هنگام طوافف طواف کننده باید از پشت دیوار حطیم دور بزند چون حجر اسماعیل جزء کعبه است (حجر اسماعیل قضائی است به شکل نیم دایره که بین دیوار کعبه و دیواری تیم دائره بعرض حدود 10 متر از زاویه غربی کعبه امتداد دارد هر گاه باران ببارد از ناودان رحمت در این فضا می ریزد و در اینجا مدفن حضرت اسماعیل و مادرش هاجر و پیامبران بسیاری می باشد) و چنانچه از میان حطیم و کعبه عبور نماید از طواف محسوب نمی شود. بنابراین آن شوط را اعاده نماید البته اعاده طواف از حجر الاسود مستحب است. مستحب است پس از طواف و قبل از نماز به (ملتزم) (قسمتی از دیوار کعبه است که در میان در ورودی بیت الله الحرام و حجرالاسود واقع شده است) برود و دعاء و التماس و زاری کند، البته مراقب باشد چون محرم است عطر دیوار کعبه به او مالیده نشود. طواف کننده باید با طهارت طواف کند یعنی با وضو بوده و غسلی بر عهده او نباشد و نیز بدن و لباس وی پاک باشد. همانگونه که نماز میخواند و نیز باید تمامی عورت او پوشید باشد.  رمل و اضطباع در طواف عمره سنت است که مردان در سه شوط اول رمل و در هفت شوط اضطباع کنند، البته در وقت نماز سنت آنست که اضطباع نکنند. رمل: این است که در رفتار کمی با سرعت و قوت قدمها را بردارد و پ اها را نزدیک هم بگذارد و شانه ها را بخوبی تکان داده طواف کند. اگر بعلت ازدحام جمعیت نتواند رمل کند کمی صبر کند و وقتی که موقع مناسب ببیند طواف کند، اگر ازدحام ادامه دارد رمل لازم نیست اگر یک یا دو شوط کرده بود بعد از آن طوری ازدحام شده رمل کردن برایش مقدور و ممکن نشد در چنین حالتی رمل را ترک کند، و طواف را بدون رمل انجام دهد تا در میان اشواط طواف فاصله واقع نشود. اضطباع: یعنی حوله احرام را از زیر بغل راست عبور دهد ورودی شانه چپ بگذارد و بعد از پایان طواف اضطباع را ترک کند و شانه ها را پوشانده و دو رکعت نماز بگذارد. اما اضطباع در بقیه حالات احرام مکروه است. نماز طواف سومین عمل عمره بعد از هر طواف اعم از واجب یا نقل خواندن دو رکعت نماز طواف در مذهب شافعی (سنت) و در مذهب حنفی واجب است که باید بلا فاصله بعد از طواف قبل از سعی بخواند زیرا تاخیر آن بدون عذر مکروه است مگر در اوقات مکروهه نماز که تاخیرش جایز است و اوقاتی که نماز همیشه کراهت دارد: بعد از ادای نماز عصر تا غروب کامل آفتاب و بعد از نماز صبح تا طلوع کامل آفتاب میباشد مثلا شخصی بعد از نماز عصر طواف کرد اما چون در آنموقع نماز نقل مکروه است این دو رکعت طواف را در آن موقع ادا نکند بلکه بعد از نماز مغرب ادا کند باین نحو اول فرض مغرب را سپس دو رکعت نماز طواف بعد از سنت مغرب را ادا کند. اما اگر کسی بااین هم در وقت مکروه دو رکعت نماز طواف را ادا کند با وصف کراهت ادا می شود ولی بهتر است که آنرا بعد از خروج وقت ممنوعه دوباره اعاده کند. اما در عین طلوع و زوال و غروب آفتاب نماز خواندن اصلا جایز نیست. اگر هم نماز طواف را ادا کند واجب است بعد از خروج وقت ممنوع دوباره اعاده کند. مکان نماز طواف پشت مقام ابراهیم است. اگر در موقع ازدحام ادای نماز در مقابل مقام ابراهیم مشکل باشد در محاذی آن یا در جای خلوت تری از مسجد الحرام می تواند نماز طواف را بخواند. دراین دو رکعت بعد از خواندن حمد در رکعت اول سوره قل یا ایها الکافرون و در رکعت دوم قل هوالله احد مستحب است. سپس مستحب است به زمزم رتفه و از آن بنوشد و در آن محل دعاء کند که محل قبول دعاست و بگوید: اللهم اجعله علما نافعا و رزقا و اسعا و شفاء من کل داء و سقم. یعنی بار الها! این آب را علم با منفعت و روزی گشاد و مایه شفاء از هر درد و مرض قرار بده. پس از خوردن از آب زمزم برای تهمین بار استلام . یا برداشتن دستها و بوسیدن آن سنت است. چهارمین عمل عمره: سعی بین صفا و مروه سپس هنگام خروج از مسجد الحرام مستحب است از درب صفا خارج شود و از سایر دردها خارج شدن نیز جایز است. سپس به کوه صفا رفته و قلبا نیت نماید اما لفظ نیت کردن افضل است و بگوید: اللهم انی ارید السعی بین الصفا و المروه سبعه اشواط لسعی العمره فیسره لی و تقبله منی. بار الها! اراده می کنم سعی بین صفا و مروه را هفت مرتبه برای سعی عمره، پس این سعی را بر من اسان فرما و ازمن بپذیر. سپس رو به جانب بیت الله کرده بایستد و هر دو دست را بسوی آسمان تا شانه مثل دعا بر می دارد و تکبیر و تهلیل و صلوات بخواند و در این محل تضرع و زاری نماید که محل اجابت دعاست. پس از دعاء سعی را از صفا بسوی مروه آغاز کند. مردان هنگام رسیدن به میلیین الاخضرین (بین ستونهای سبز رنگ که امروزه با چراغهای مهتابی سبز رنگ مشخص شده است) مستحب است که با سرعت و در حد اعتدال راه برود که این عمل را (هروله) نامند و این عمل برای زنان مکروه است. سپس به مروه رفته و رو بسوی بیت الله کرده کمی بطرف راست مایل شده بایستد و دراینجا هم مانند صفا دست برداشته دعاء و ذکر بگوید زیرا این محل هم جای قبول دعا است. بعد از آن بطرف صفا حرکت نماید و رفتار حسب معمول عادی باشد و هر گاه که به ستون سبز رنگ برسد بین آن دو با سرعت راه برود و هر بار در صفا و مروه اعمال و رفتار فوق را انجام دهد. پیمودن مسیر صفا و مروه را در هفت مرتبه (که امروزه بصورت سالنی در دو طبقه ساخته شده است) (سعی) می نامند. سعی از صفا شروع و به مروه ختم می شود. پیمودن فاصله صفا تا مروه (یک مرتبه) و برگشتن از مروه به صفا (مرتبه دوم) به حساب می آید بنابر این هفته شوط سعی بر مروه ختم می شود.  سه تذکر: 11-    نشستن و استراحت کردن و رفع خستگی بر صفا و مروه و در بین راه جایز است و اگر در بین سعی باشد باید همانجا که سعی را قطع کرده است، ادامه دهد. 22-    سعی بین صفا و مروه لامز نیست با وضوء و طهارت انجام شود اما مستحب است. 33-    پس از پایان سعی دو رکعت نماز نفل خواندن در مطاف یا گوشه ای از باب العمره یا هر کجا میسر شد مستحب است.  حلق یا تقصیر، پنجمین عمل عمره مرد محرم پس از سعی باید سر را بتراشد یا کوتاه نماید، البته در صورتی می تواند اقدام به کوتاه کردن موی سر کند که بتواند به اندازه یک بند سرانگشت دست کوتاه نماید. اما زنان باید ار نوک هر دو گیسوی خود به اندازه یک بند انگشت کوتاه نمایند. محرم بعد از تراشیدن سر یا تقصیر(کوتاه کردن) از احرام بیرون آمده و هر چه بواسطه احرام بر او احرام شده بود، حلال می شود. حلق یا تصیر مکان معینی ندارد و محرم می تواند آن را در مروه یا در محل استراحت خود در هتل انجام دهد. اما خروج از محدوده حرم نمی تواند حلق یا تقصیر نماید. اگر چنانچه بیرون از محدوده حرم انجام دهد، دم واجب می شود. کودکان دو دسته اند: 1-    ممیز، و آن کودکی است که خوب و بد را تشخیص می دهد و خودش می تواند اعمال را بطور صحیح انجام دهد. 2-    غیر ممیز خودش محرم میشود و اعمال را بجای می آورد و در مواردیکه خودش نتواند انجام دهد، سرپرست وی مثلا پدر او را در انجام اعمال یاری می دهد. کیفیت اعمال کودک غیر ممیز بدین گونه است: 1-    احرام: سرپرست وی لباس احرام را بر او می پوشاند و از طراف او نیت می کند و اگر می تواند لبیک ها را بطور صحیح پاسخ دهد، برایش می گوید تا او هم بگوید و اگر نمی تواند بطور صحیح پاسخ دهد، خودش از طرف او لبیک را می گوید. 2-    طواف: باید سرپرست او را طواف دهد اگر کودک بتواند باید خودش راه بود و گرنه او را حمل کرده طواف دهد. 3-    نماز طواف: سرپرست وی او را بانجام نماز وا می دارد. اگر ممیز باشد خودش ادا کند و اگر غیر ممیز باشد از ذمه او ساقط می شود. 4-    سعی: مانند طواف او را به سعی می برند. 5-    تقصیر: یک چهارم موی سر او را کوتاه می کنند و یا می تراشند. 6-    هر کودکی که شخصا خودش قادر به اعمال باشد. نیابت از وی درست نیست. اما اگر شخصا قادر نباشد چه ممیز و غیره ممیز، نیابت از وی درست است، مگر در نماز طواف. 7-    اگر چنانچه کودک ممیز و غیر میز ارکان عمره را جمعا یا بعضا ترک نماید و یا مرتکب جنایت و محظورات احرام شود چیزی بر خود و سرپرست ایشان جزاء و یا قضاء واجب نمی شود.  طواف مستحب یکی از اعمال مستحب در مکه معظمه طواف است.طواف مستحب با طواف واجب فرق ندارد. البته نماز طواف مستحب، واجب است و نیز نیت طواف هم فرض است.  طواف الواداع برای کسانی که می خواهند از مکه باز گردند طواف وداع مستحب است، اما در حج واجب است. طواف وداع نیز هفت شوط است که دو رکعت نماز آن واجب است و طریقه طواف وداع مانند طواف عمره می باشد. مستحب است که از خداوند متعال بازاری و تضرع قبولی اعمال عمره و توفیق مراجعت مجدد را بطلبد.  جنایات جنایات بر دو نوعند: اول رعایت نکرده ممنوعاتاحرام. دوم: ترک واجبات عمره و یا قصور و کوتاهی در انجام اعمال واجب. جنایت عام است چه عمدا باشد یا به فراموشی دانسته باید و یا خطا مساله را بداند و یا نداند. با اراده و اختیار خود انجام دهد، و یا با اجبار و اکراه دیگری، در حالت خواب باشد و یا بیداری و یا در حال بیهوشی، در حال تنگدستی یا در حال ثروتمندی، خود انجام دهد یا دیگری را امر کند، فرق ندارد همه در حکم برابر است و در هر حال جزاء واجب می شود. محرمات احرام اقسام محرمات احرام عبارتست است: 11-    محرمات بی کفاره.2-    محرمات با کفاره. تقسیم دیگر برای محرمات احرام:1-    مشترک بین مرد و زن2-    مخصوص مردان3-    مخصوص زنان جزاء ترک واجب عمره و ارتکاب محرمات کفاره دار عبارتست از: 11-    دم (یک گوسفند قربانی کند)2-    صدقه. محرمات بدون کفاره 11-    فسوق2-    جدال مممحرومات با کفاره 11-    جماع و مقدمات آن.2-    استعمال عطریات.3-    مالیدن روغن خوش بو بدن.4-    کوتاه کردن یا تراشیدن موی سر.5-    زدودن موی بدن.6-    گرفتن ناخن دست و پا.7-    حنا زدن سر یا پا سایر اعضاء8-    پوشیدن چیزی که تمام روی پا را بگیرد.9-    پوشیدن لباس دوخته شده برای مردان.10- پوشاندن سر برای مردان.11- پوشاندن روی خود برای زنان.12- ترک واجب عمره.13- قطع درخت یا گیاه حرم.14- کشتن ملخ و شپش و امثال آن.15- کشتن حیوانات صحرائی جماع و مقدمات آن 1-    اگر شخصی قبل از چهار شوط جماع نماید، عمره او فاسد شده و دم بر وی واجب است. اما با وجود فاسد شدن عمره افعال دیگر عمره را باید انجام دهد و بعد از آن از احرام خارج شود و قضای آن را نیز بعداً انجام دهد. 2-    اگر بعد از چهار شوط جماع نماید، بر وی دم واجب می گردد، ولی عمره او فاسد نمی شود. 3-    محرم در حالت احرام با بوسه زدن و گرفتن لمس با شهوت مباشرات و مانند آن در تمام این صورتها دم بر او واجب است. استعمال عطریات اگر محرم به همه یک عضو بزرگ خود چیز خوشبوئی مثل عطر زعفران – صابون بودار- شامپو- ویا روغن- بمالد ولو اینکه بمدت یک لحظه هم باشد بر وی دم واجب می شود. اما استعمال خوشبو و مالیدن آن بر اعضای کوچک مانند تراشیدن و یا کوتاه نمودن موی سر یا اعضای بدن 1-    اگر شخصی محرم یک چهارم موی سر یا یک چهارم ریش خود را بتراشد، و یا کوتاهکند بر وی دم واجب می شود و اگر کمتر از یک چهارم باشد، صدقه واجب می گردد. 2-    اگر موهای کامل عضوی را بتراشد که تراشیدنموی کامل آن عادتا مقصود باشد بر وی دم واجب می گردد. و اگر کمتر باشد، صدفه واجب می شود. 3-    اگر دیگر اعضایی که تراشیدن کامل آن مقصود نباشد احیانا تمام موهای آن اعضاء را تراشید صدقه واجب می شود. 4-    اگر شخصی محرم سر غیدی را بتراشد چه اینکه محرم باشد یا غیر محرم بر تراشنده صدقه واجب می شود، مگر اینکه همه اعمال را انجام داده و فقط حلق یا تقصیر مانده است. در این صورت مانعی ندارد که سر دیگری را بتراشد. 5-    اگر محرمی بنا به عذری یکی از اعضای کامل خود را خوشبو نماید و یا روغن بمالد و یا بتراشد و یا لباس دوخته بپوشد مخیر است یک گوسفند ذبح کند و یا 6 شش کیلو گندم بگیرد. 6-    استعمال پماد یا کرم بی بو جهت درمان ترک پا و یا سوختگی بدن و زخمها اشکالی ندارد. گرفتن ناخن دست و پا اگر محرمی ناخن یک دست و پا یا تمام ناخنهای دست و پا را در یک مجلس بچیند بر وی دم واجب می شود. اگر کمتر از 5پنج ناخن بچیند و یا پنج ناخن را متفرق بچیند مثلا دو ناخن از یک دست و یک پای در این صورت عوض هر یک ناخن یک صدقه کامل واجب می گردد. پوشیدن چیزی که پشت پای را بگیرد. مرد محرم نباید چیزهائی که مانند جوراب و هرچیز دیگری که بر آمدگی بالای پا را می گیرد، بپوشد. اما اگر دمپائی یا کفشی که بر آمدگی بالای پا را نپوشاند، اشکالی ندارد. پوشیدن لباس دوخته و پوشاندن سر برای مردان اگر مرد محرم اکثر اعمال عمره را با لباس انجام دهد و یا سر خود را بپوشاند، دم واجب می شود. چونکه عمره یک نسک کامل می باشد. اگر کمی از اعمال عمره را با چنین وصفی انجام دهد مثلا قبل از طواف یا قبل از شوط چهارم لباس دوخته را بیرون آورد، بر وی صدقه واجب می شود. مسئله اگر شخص از میقات خود محرم به عمره شد و لباس پوشیده را در تن داشت و یک روز کامل با یک شب کامل در احرام با لباس دوخته باقی بود، گر چه هنوز طواف را انجام نداده، دم بر او واجب می شود. پوشاندن زن صورت خود را زنان عوض حوله احرام می تواند لباس دوخته و تمیز و پاک بپوشند که بهتر است سفید باشد اما لازم است صورت خود را نپوشانند. اگر برقعه (روبند) طوری باشد که روبند با پوست صورت تماس نداشته باشد و با فاصله بالای صورت قرار گیرد، اشکالی ندارد. پوشیدن دستکش و زیور آلات نیز برای زنان مانعی ندارد. کشتن شپش و ملخ شخصی که شپش و یا ملخی را بکشد و یا در حرارت آفتاب بیندازد درازای هر یک به اندازه مشت گندم صدقه دهد اما اگر از کشتن سه عدد تجاوز کند، باید صدقه کامل بدهد قطع گیاهان و درختان 1ـ کندن و قطع کردن درختان و گیاهانی که در محدوده حرم روئیده است بر محرم و غیر محرم حرام است و این از محرمات مخصوص حرم است. 2ـ اگرگیاه سبز حرم را قطع کند قیمت آن بر ذمه اش واجب می شود، ولی بریدن گیاه و درخت خشک  گیاه اذخر (فریز ـ گزنه دشتی) جایز است. 3ـ اگر شخصی آن نوع درخت خود روی حرم را قطع کرد که جنس او را مردم نمی کارند، دادن قیمت بر وی واجب است کهبر فقراء صدقه دهد چه محرم و یا غیر محرم، قطع کند. 4ـ اگر همین نوع درخت خود رو در ملکشخصی روئیده باشد، پس باید علاوه بر جزاء یک قیمت دیگر به مالکش داده شود. 5ـ درختی که انسان دیگری کاشته چه از قسم کاشتنیها باشد و یا غیر کاشتنیها، بریدنش حرام نیست ولی اگر محرم آن را برید قیمت آنرا به مالکش پرداخت نماید. 6ـ اگر درختی مملوک کسی نباشد ولی خود بخود روئیده باشد و از قسم درختانی که عادتا کاشته می شود و یا درختان میوه دار باشد، از بریدنش جزاء واجب نمی شود. اگر در ملک کسی باشد باید بر او ضمان بپردازد. 7ـ گیاه و چوبی که در نصب کردن چادر یا کندن زمین جهت درست کردن تنور یا در موقع راه رفتن قطع شود، اشکالی ندارد. 8ـ اگر برگ درختی را بچیند که بسبب آن به درخت نقصان نرسد جایز است والا جائز نیست. ترک واجب 1ـ اگر شخصی محرم تمام طواف عمره و یا اکثر آنرا بدون وضوء و یا در حالت جنب ادا نماید بر وی دم واجب می گردد. 2ـ اگر شخصی محرم تمام سعی یا اکثر آنرا (4شوط) را ترک کند، بر وی لازم است که اگر در مکه مقیم باشد اعاده نماید و اگر هم بدون اعاده به وطن خود برگردد، دم واجب می شود. تجاوز از مقیمات بدون احرام هر شخصی کهبه قصد دخول مکه یا دخول از آقاق یعنی بیرون محدوده حرم به قصد حج یا عمره از میقات خود بدون احرام تجاوز کند گناهکار می شود و بر وی دم واجب می شود، مگر آن که پس از ورود لباس احرام بپوشد و هنوز اعمال حج را آغاز نکرده باشد، دوباره به میقات خود برگشته و تلبیه را بگوید، دم از وی ساقط می گردد. معنای صدقه و دم کفاره دم: هر کجا که لفظ دم آمده است مراد از آ« این است که یکراس گوسفند یا بز را ذبح کن و یا حصه هفتم یعنی یک هفتم  شتر یا گاو را با شرائط قربانی بدهد. و هر کجا که مطلق صدقه گفته شود مراد از آن بمقدار فطره جو ی گندم (نصف صاع گندم که معادل 2 کیلو یا یک صاع جو که معادل 4 کیلو است). کلمه کفاره کلمه ای است عمومی هم بر صدقه و هم بر دم اطلاق می شود. مستحبات عمره دراین بخش، برخی از آداب و مستحبات عمره را می آوریم تا زائران عزیز ضمن آشنائی با آنها با همراه داشتن این کتاب بتوانند به آنها عمل کنند و بر ثواب زیارت خود بیفزایند. گرچه آداب عمره بسیار زیاد است ولی چون بنای ما از این نوشته بر اختصار است و از آوردنهمه آنها صرفنظر کرده و علاقمندان به کتاب (ادعیه و زیارت اما کن متبرکه) نشر واحد اهل سنت بعثه مراجعه کنند، و در اینجا تنها به همین مقدار بسنده می کنیم: 1.      محرم باید پیش از احرام، بدن خود را پاکیزه کند. 2.      موهای زائد خود را (موی لب، زیر بغل، زیر ناف) را بر دارد. 3.      ناخن و سبیل خود را بگیرد. 4.      پیش از احرام، در میقات غسل احرام کند. 5.      اگر به تراشیدن موهای سر عادت دارد سر را هم بتراشد و هنگام حلق به کشیدن تیغ روی پوست سر اکتفا کند. 6.      وقتی که لباس احرام را به تن کرد سنت است دو رکعت نماز نفل بجای آورده در رکعت اول قل یا ایهاالکافرون و در رکعت دوم قل هو الله احد خواندن اولی و افضل است. گرچه غیر از این سوره ها، سوره های دیگری هم بخواند نیز اشکالی ندارد. 7.      بیشتر از یک بار تلبیه گفتن در احرام برای بار دوم و سوم و ...، مستجب است. 8.      در مواقع پیش آمدن حالات جدیده گفتن تلبیه مستحب است. مثلا هرگاه که سوار شود و یا از سواره پائین می آید یا مسیرش تغییر کرد ویا در موقع بالا رفتن ازبلندیها و سرازیر شدن به پستی ها و در موقع طلوع صبح صادق و موقع بیدار شدن از خواب و همچنین بعد از نمازهای فرض و نفل و موقع ملاقات با قافله در همه این مواردتلبیه مستحب است و بعد از سه بار تلبیه درود بفرستد و دعا بکن که موقع اجابت دعاء است. نحوه دخول در مسجد الحرام برای دخول در مسجدالحرام مستحب است از باب سلام وارد شود، لبیک گویان باشد و در دل خشوع و خضوع و جذابات اکرام و احترام بیت الله موج زند، مواظب باشد که در موقع دخول در مسجد الحرام باید اول پای راست خود را در مسجد بگذارد و این دعاء را بخواند: «اللهم افتح علینا ابواب رحمتک و سهل علینا ابواب رزقک» یعنی: پروردگارا: درهای رحمتت را بر روی ما بگشا و دروازه های روزی را بر ایمان آسان بفرما. وقتی که نظر به کعبه مشرفه واقع شود، سه بار بگوید «الله اکبر لااله الاالله و الله اکبر» و بعد از آن دعاء کند که این موقع اجابت دعاء است و در این لحظه دعاء قبول می شود. عمر تکم مقبول وسعیکم مشکور در خاتمه از مسئولین محترم واحد اهل سنتو امور روحانیون بعثه مقام معظم رهبری و مسئول محترم بعثه که جهت ارتقاء سطح آگاهی و بینش زائرین محترم و مهمانان خانه خدا سعی و تلاش می کنند تقدیر و تشکر نموده و از خداوند منان خواستاریم به رهبر عظیم الشان انقلاب اسلامی و ولی امر مسلمین و بزرگ طلایه دار وحدت حضرت آیت ا... خامنه ای، طول عمر عطا نموده و به همه مسلمین جهان اتحاد و همبستگی عنایت فرماید. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته و علی عبادالله الصالحین آخوند صلاح الدین گوگلان ـ مدیر حوزه علمیه ربانیه چنارلی اسماعیل قدیری ـ مدرس حوزه علمیه ربانیه چنارلی شهرستان کلاله استان گلستان

Top of Form

Bottom of Form

<%----%>