فضیلت دعا

خداوند عزوجل می فرماید : "وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَلْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ" بقره:186

"هرگاه بندگانم ازتو(ای پیامبر)درباره ی من بپرسند، به ایشان بگو:من به آنان نزدیکم ودعای دعا کننده را هنگامی که مرا بخواند اجابت می کنم. پس مرا اجابت کنند وبه من ایمان بیاورند تا راه یابند."

پیامبر اکرم (ص) می فرماید : ( الدّعاءُ هوَ العِبادةُ، قال رَبّکُم ادعُونی أستَجب لَکُم ). به روایت ابو داوود و نسائی

"دعاء عین عبادت است . پروردگارتان می فرماید مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم . "

همچنین پیامبر اکرم (ص) خبر داده که اگر کسی دعا نخواند مورد غضب خداوند قرار می گیرد ، زیرا خداوند دوست دارد حاجت بندگان را بشنود.

بسم الله الرحمن الرحیم

خداوند عزوجل می فرماید : "وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَلْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ" بقره:186

"هرگاه بندگانم ازتو(ای پیامبر)درباره ی من بپرسند، به ایشان بگو:من به آنان نزدیکم ودعای دعا کننده را هنگامی که مرا بخواند اجابت می کنم. پس مرا اجابت کنند وبه من ایمان بیاورند تا راه یابند."

پیامبر اکرم (ص) می فرماید : ( الدّعاءُ هوَ العِبادةُ، قال رَبّکُم ادعُونی أستَجب لَکُم ). به روایت ابو داوود و نسائی

"دعاء عین عبادت است . پروردگارتان می فرماید مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم . "

همچنین پیامبر اکرم (ص) خبر داده که اگر کسی دعا نخواند مورد غضب خداوند قرار می گیرد ، زیرا خداوند دوست دارد حاجت بندگان را بشنود.

آداب دعا

1) با اخلاص دعا نماید .

2) دعا را با حمد وثنای خداوند ودرود بر پیامبر آغاز کند و در پایان آن نیزچنین کند .

3) با شک و تردید دعا نکند و به اجابت آن یقین داشته باشد .

4) در دعا ، اصرار ورزد و در پذیرش آن ، شتاب نکند .

5) حضور قلب داشته باشد . (در موقع دعا حواسش را جمع کند که چه می گوید).

6) در همه حال (شادی و غم) دعا کند .

7) تنها از خدا بخواهد .

8) درحق خود ، خانواده ، دارایی و فرزندانش ، دعای شر نکند .

9) با صدای آرام ومعتدل دعا کند .

10) به گناهانش اعتراف و طلب آمرزش نماید.همچنین به نعمات الله اعتراف کند و شکر آن ها را به جای آورد.

11) به شیوه ی سجع (دعا کردن با وزن و آهنگ) خود را به زحمت نیندازد .

12) با فروتنی و بیم وامید دعا کند .

13) توبه کند و حق دیگران را به آن ها باز گرداند .

14) سه بار دعا را تکرار کند .

15) رو به قبله دعا کند .

16) هنگام دعا دستانش را بلند کند .

17) حتی الامکان ، با وضو دعا کند .

18) در دعا از حد خود تجاوز نکند ؛ یعنی نه صدایش را بلند کند و نه چیز نادرستی از الله بخواهد .

19) قبل از دیگران ، برای خود دعا کند .

20) در دعا به اسما و صفات الله تعالی و اعمال نیک خود ودعای شخص صالح زنده وحاضر ، متوسل شود .

21) خوراک و لباس دعا کننده ، حلال باشد .

22) برای انجام گناه و معصیت و گسستن پیوند خویشاوندی ، دعا نکند .

23) دعاهایش امر به معروف و نهی از منکر باشد .

24) از گناه بپرهیزد .

25) با تضرع و زاری ، دعا کند .

26) با اظهار نیاز ، فقر و تنگدستی و پریشانی خود را در پیشگاه الله آشکار سازد .

انواع توسل های مشروع

1) توسل به اسماء حسنی و صفات علیای خداوند متعال .

دلیل مشروعیت : الله تعالی می فرماید : " وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا"اعراف :180

"وخداوند نام های زیبایی دارد(که در قرآن کریم واحادیث صحیح بیان شده اند،زیرا اسماء وصفات خداوند توقیفی هستند)پس اورا بدین نام ها صدا بزنید."

2) توسل به اعمال صالح خود.

دلیل مشروعیت :خداوند متعال می فرماید :"الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آَمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ"آل عمران :16

"(مؤمنان) کسانی اند که می گویند : پروردگارا! ما ایمان آوردیم، پس گناهانمان را بیامرز و ما را از عذاب آتش نجات ده."

3) توسل به دعای انسان صالح در زمان حیاتش.

دلیل مشروعیت : امیر المؤمنین ، عمر بن خطاب(رض)از عموی پیامبر(ص)، عباس(رض)که در قید حیات بود طلب دعا کرد تا باران ببارد. خداوند هم دعایش را اجابت کرد و باران نازل فرمود .

اوقات اجابت دعا

1) شب قدر

2) نیمه ی آخر شب و بعد از نمازهای فرض

3) بین اذان و اقامه

4) هنگام باریدن باران

5) هنگام یورش لشکر برای جهاد در راه الله

6) پاسی از شب (که همان ثلث آخر شب تا نماز صبح است.)

7) قسمتی از روز جمعه که بنا بر قول راجح ، پس از نماز عصر است و احتمال دارد هنگام خطبه و نماز باشد.

8) هنگام نوشیدن آب زمزم همراه نیت صادق

9) در سجده (عربی باشد.)

10) دعای مسلمان برای مسلمان در غیاب او

11) هنگام بیدار شدن از خواب

12) دعا بعد از خواندن «لا اله الا انت سُبحانَکَ إنّی کُنتُ مِنَ الظالمین».

13) دعا در هنگام مصیبت وپس از دعای «إنّا للهِ وَ إنّا إلیهِ راجعون اللهُمََّ اؤجُرنی فی مُصیبَتی وَ أخلِف لی خَیراً مِنها».

14) دعای مردم پس از وفات شخص

15) دعای روز عرفه

16) دعا بعد از زوال خورشید قبل از ظهر

17) دعا در ماه رمضان

18) هنگام اذان

19) در حالت خشوع واخلاص زیاد قلب

کسانی که دعایشان اجابت می شود

1) دعای مظلوم

2) دعا و نفرین والدین برای فرزندانشان

3) دعای مسافر

4) دعای شخص روزه دار

5) دعای کسی که در سختی و ناراحتی قرار گرفته باشد.

6) دعای فرزند صالح برای والدینش

مکان هایی که دعا در آن ، اجابت می شود

1) کنار جمره ی اول (صغری) ودوم (وسطی) پس از رمی

2) داخل کعبه

3) بالای صفا ومروه

4) دعا نزدیک مسجد الحرام

علل عدم اجابت دعا

1) عجله

2) حکمت الهی

3) دعا برای انجام گناه و قطع صله ی رحم

4) خوردن مال حرام ، نوشیدن حرام و پوشیدن لباس حرام

5) عدم جزم و قطعیت در دعا

6) ترک امر به معروف و نهی از منکر

7) استیلا وغالب شدن غفلت ، شهوت وهوای نفس

8) عدم خشوع در نماز وعدم بیم وامید

9) ارتکاب بعضی از گناهان و گناهان مخصوص؛ مانند مال دادن به سفیه ، بنا بر فرموده ی خداوند : "وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ َمْوَالَکُمُ"

عوامل پذیرش دعا

1) خوردن و نوشیدن طعام حلال

2) عدم طلب تأخیر در دعا

3) دعا برای انجام گناه یا قطع صله ی رحم نباشد.

4) امر به معروف و نهی از منکر

5) دعا با یقین واصرار درآن

6) حضور قلب و پرهیز غفلت در وقت دعا

7) خشوع ( جمع شدن حیا و ضور کامل)

8) دوری جستن از معاصی

9) اخلاص برای خداوند در دعا

« وآخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین »

منابع :

1) القول المختارمن اذکار سید الابرار(ص)، تألیف : محمد سید عبد الله عقیل زاده

2) حصن المسلم من اذکارالکتاب و السنه ، تألیف : سعید بن علی بن وهف القحطانی